تا شباهتی نباشد، شفاعتی نیست

یکی از موضوعاتی که در هیئت‌های مذهبی ما بسیار تکرار می‌شود، مسئله شفاعت است. شفاعت یکی از اعتقادات قطعی شیعه است که البته خیلی از اوقات درست، تصویر و تصور و فهم نشده است.

اشکال کار اینجاست که بسیاری از اوقات ما کار حکیمانه و حساب‌وکتاب الهی را با کار‌ها و زندگی خودمان مقایسه می‌کنیم، درحالی‌که یکی از عناصر قطعی در کار‌های خدا، حکمت و عدالت است که بسیاری اوقات در جوامع انسانی به نحو پذیرفته‌شده‌ای وجود ندارد.

در هیئت‌های مذهبی ما بسیار گفته می‌شود که «به شب اول قبرم نکنم وحشت و ترس/ کاین حسین است در آن لحظه که مهمان من است» و اشعار و الفاظی که نشان می‌دهد ما امید وافری به دستگیری و شفاعت اهل‌بیت (ع) در مشکلات و تنگنا‌های آن دنیا داریم، اما سؤال این است که شفاعت امام‌حسین (ع) چگونه به ما می‌رسد؟ آیا هر فردی با هر توشه و کارنامه عملی و هرکاری که انجام بدهد، به‌محض پا گذاشتن در مجلس امام‌حسین (ع)، مستحق شفاعت حضرت است؟ اصلا حکمت الهی و محکمات شریعت محمدی، این موضوع را برمی‌تابد؟ و اینکه پس این‌همه دستور و دعوت و الگونمایی و مسیر مشخص کردن به چه کار می‌آید اگر صرف حضور در چنین جلسه‌ای و یک «یاحسین گفتن»، موجب نجات باشد؟

پاسخ آن است که همان‌طور که گفته شد، مسئله شفاعت اصلا یک نوع پارتی‌بازی نیست، کما‌اینکه خیلی‌ها این‌طور تصور می‌کنند، بلکه شفاعت عبارت است از اینکه هرکه در دنیا، حرکات و رفتار و شیوه زندگی خود را با قوم و رهبری تنظیم می‌کند، در آخرت هم با همان‌ها خواهد بود؛ هرجا که باشند.

خود کلمه شفاعت به معنای انضمام هر شیء به مثل خودش است. یکی از آیات شریفه‌ای که معنای شفاعت را برای ما روشن می‌کند، آیه۷۱ سوره اسراء است که می‌فرماید:
یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ.

روزى که هرگروهى را با پیشوایشان مى‌خوانیم.
کلمه پیشوا و امام در این آیه، اعم از امام حق و امام باطل و جور است؛ یعنی پشت‌سر هرکه در زندگی دنیا حرکت کرده‌ای، در آخرت نیز پشت‌سر او خواهی بود. درواقع در روایات مختلفی بیان شده است که آخرت، بروز و ظهوری از زندگی همین دنیای ماست.

گفته می‌شود که اهل‌بیت (ع) از شیعیان خودشان، دستگیری و شفاعت می‌کنند. این جمله درست است، اما عنوان شیعه بر چه کسی صادق است؟ آیا صرف اینکه در شناسنامه فردی نوشته شده باشد شیعه و اسم او از اسمای شیعیان باشد، کافی است؟ خیر، بار‌ها اهل‌بیت (ع) به ما گوشزد کرده‌اند که شیعه یعنی پیرو. شیعه واقعی شخصی است که در زندگی خود به اندازه فهم و امکاناتی که دارد، از اهل‌بیت (ع) پیروی و ایشان را مشایعت کرده باشد.

احادیث زیادی داریم که وقتی شخصی به اهل‌بیت (ع) بیان می‌کرد می‌خواهم در بهشت با شما باشم، آن‌ها شرط‌وشروطی را برای آن بیان می‌کردند؛ مثل آنکه امام‌صادق (ع) در آن روایت معروف فرمودند: «شفاعت ما به سبک‌شمارنده نماز نمی‌رسد» و در روایت دیگری، پیامبر خدا (ص) به شخصی که چندین سال به ایشان خدمت کرده بود، فرمودند: «اهل سجده و زیاد سجده کردن باش تا بتوانی در بهشت با ما باشی.»

بنابراین باید از خداوند بزرگ بخواهیم به ما توفیق بدهد که بتوانیم در مسیری که اهل‌بیت (ع) برای ما ترسیم کرده اند، حرکت کنیم و بتوانیم حرکت در راهی را که ایشان انتهای آن هستند، در چند صباح زندگی شروع کنیم و نشان بدهیم که با تمام وجود می‌خواهیم از شیعیان و پیروان حقیقی ایشان باشیم تا شفاعتشان شامل حال ما شود. ان‌شاءا...!